fbpx
26 februari 2024

Als we spreken over het milieuaspect externe veiligheid, dan gaat het vaak over een Quantitative Risk Assessment (QRA), oftewel een kwantitatieve risicoanalyse. Maar wat is dat nu precies en waarvoor gebruiken we het? Wij vertellen alles dat je moet weten in dit artikel.

Wat is een kwantitatieve risicoanalyse (QRA)?

Externe veiligheid gaat vooral over omgevingsrisico’s bij het gebruik, opslag en vervoer van gevaarlijke stoffen. Denk bijvoorbeeld aan een tankstation met stoffen als benzine, diesel en LPG. Door een incident bij het tankstation (een botsing bijvoorbeeld) kan uiteindelijk een brand, explosie of gifwolk ontstaan. De kans is erg klein, maar de effecten kunnen enorm zijn voor personen in de omgeving. Deze personen willen we zoveel mogelijk beschermen tegen dergelijke incidenten. De QRA is een hulpmiddel om de risico’s van het gebruik, vervoer en opslaan van gevaarlijke stoffen inzichtelijk te maken.

Voor het bepalen van de risico’s voor de externe veiligheid worden in een QRA zowel de kansen op, als de effecten van incidenten met gevaarlijke stoffen berekend.

De resultaten van een QRA zijn afstanden tot plaatsgebonden risicocontouren (PR), de grootte van de aandachtsgebieden (voor brand, explosie en gifwolk) en de hoogte van het groepsrisico (GR) rond een risicobron.

Het plaatsgebonden risico is de kans per jaar dat één persoon overlijdt door een ongeval met gevaarlijke stoffen. Deze persoon bevindt zich onafgebroken en onbeschermd op één bepaalde plaats. De grens- en standaardwaarden voor het plaatsgebonden risico zijn opgenomen in het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl). Deze waarden worden ruimtelijk vertaald in afstanden die tot gebouwen en locaties in acht genomen moeten worden of waarmee rekening gehouden moet worden.

De aandachtsgebieden zijn gebieden waar mensen binnenshuis, zonder aanvullende maatregelen onvoldoende beschermd zijn tegen de gevaren die in de omgeving kunnen optreden. De aandachtsgebieden zijn feitelijk effectafstanden van een risicobron. Hiermee is inzichtelijk wat de effecten van een incident zijn en tot waar ze levensbedreigend zijn.

De gemeente moet in het omgevingsplan binnen deze aandachtsgebieden rekening houden met het groepsrisico. Hierbij gaat het om de kans per jaar dat tien of meer personen overlijden als rechtstreeks gevolg van een ongewoon voorval binnen een aandachtsgebied. Dit staat in het eerste lid van artikel 5.15 van het Bkl.

Hiermee kunnen bevoegde gezagen en hulpdiensten beslissingen nemen over de aanvaardbaarheid van de risico’s in relatie tot ontwikkelingen bij een bedrijf of in de omgeving van een bedrijf of transportroute.

Plaatsgebonden risico
Figuur 1: Plaatsgebonden risico
Groepsrisico
Figuur 2: Groepsrisico
Aandachtsgebieden
Figuur 3: Aandachtsgebieden

Waarvoor gebruiken we een kwantitatieve risicoanalyse (QRA)?

Met de resultaten van de QRA kan een initiatiefnemer zijn of haar plannen aanpassen als blijkt dat de risico’s te groot worden door het initiatief. Daarnaast kan het bevoegd gezag beter een besluit nemen over de aanvaardbaarheid van deze risico’s. Denk bijvoorbeeld aan de oprichting/uitbreiding van een bedrijf of de aanleg/verlegging van een transportroute met gevaarlijke stoffen. De QRA is dan onderdeel van het vergunningentraject. De omgeving rondom een risicobron kan natuurlijk ook veranderen. Zoals bij vervanging of nieuwbouw van woningen, kantoren, hotels, scholen en ziekenhuizen. De QRA is dan onderdeel van de ruimtelijke procedure, zoals het wijzigen of opstellen van een omgevingsplan.

Wanneer moeten we een kwantitatieve risicoanalyse (QRA) uitvoeren?

De wet- en regelgeving op het gebied van externe veiligheid geeft aan wanneer een QRA nodig is. Voor de liefhebbers, dit staat in het Artikel 8.9, 8.10a en 8.12 Bkl, Artikel 5.15 Bkl (Omgevingsplan en Bopa’s) en Artikel 11.2 Bkl (Gegevens verzameling EV-risico’s).

  1. Volgens de Omgevingswet kan het nodig zijn de omvang van het aandachtgebieden te berekenen: Stappenplannen voor het bepalen van veiligheidsafstanden en aandachtsgebieden.
  2. Voor een aantal activiteiten bestaan vaste PR 10-6 afstanden en aandachtsgebieden, bijvoorbeeld voor waterstof en LPG. Toch kan het voor deze inrichtingen nodig zijn de hoogte en toename van het groepsrisico te berekenen, bijvoorbeeld door uitbreidingsplannen van een tankstation of de bouw van woningen binnen het explosieaandachtsgebied van zo’n tankstation (260 meter). Een gemeente kan alsnog om een QRA vragen als onderdeel van de groepsrisicoverantwoording en een provincie kan dit in haar beleid opnemen.
  3. Voor de Seveso-inrichting is een QRA een verplicht onderdeel van het veiligheidsrapport (VR). In dit geval bereken je de externe veiligheidsrisico’s (PR en AG’s).

Voor de risico’s bij inrichtingen (bedrijven) gebruiken we het rekenprogramma Safeti-NL. Voor het transport van gevaarlijke stoffen is RBMII hét rekenprogramma. Bij aardgasleidingen maken we gebruik van Carola.

Een kwantitatieve risicoanalyse (QRA) van OK10

Ben jij een initiatiefnemer die een bedrijf met gevaarlijke stoffen wil uitbreiden of oprichten? Of is het aanleggen of verleggen van een transportroute de wens? Misschien wil je woningen bouwen, maar ligt het plangebied naast een risicobron. Grote kans dat je een QRA moet opstellen. De QRA is dan onderdeel van de vergunningaanvraag of de ruimtelijke procedure. Wanneer je geen QRA meelevert, kan dit voor vertraging zorgen in het proces. Wil je die voorkomen? Dan helpen wij je te beoordelen of een QRA voor jouw initiatief nodig is.

Wij gaan voor kwaliteit met een persoonlijke aanpak. Zo leveren we een QRA die voldoet aan jouw wensen en de wettelijke verplichtingen. Wil je hier meer over weten? Neem dan contact op met één van onze rekenwonders. Of klik eens op de onderstaande diensten van Oostkracht10:

Meer weten?

George Rutten
Terug naar nieuws overzicht
Whatsapp icon